Polyphenol là nhóm hợp chất chống oxy hóa mạnh mẽ có mặt nhiều trong trà xanh, đặc biệt là catechin EGCG (epigallocatechin gallate). EGCG giúp trung hòa các gốc tự do, giảm viêm, hỗ trợ bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do quá trình oxy hóa. Nhiều nghiên cứu y học cho thấy EGCG còn góp phần cải thiện sức khỏe tim mạch, hỗ trợ kiểm soát cân nặng và làm chậm quá trình lão hóa.
L theanine là một loại axit amin đặc trưng trong trà xanh, có tác dụng làm dịu thần kinh và tăng khả năng tập trung mà không gây buồn ngủ. Khi kết hợp với caffeine, L theanine giúp duy trì sự tỉnh táo, cải thiện tâm trạng, đồng thời hạn chế cảm giác hồi hộp thường gặp khi chỉ dùng caffeine đơn thuần. Sự cân bằng này khiến trà xanh tươi trở thành loại đồ uống tốt cho người cần tỉnh táo nhưng vẫn muốn thư giãn tinh thần.
Trà xanh tươi giàu vitamin C, vitamin B2, folate, cùng các khoáng chất như kali, mangan và magie. Những dưỡng chất này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động của hệ miễn dịch, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và bảo vệ chức năng của các cơ quan quan trọng. Việc uống trà xanh tươi mỗi ngày có thể giúp bổ sung vi chất tự nhiên, nhất là với người ít ăn rau quả tươi.
Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy uống trà xanh tươi đều đặn giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và triglyceride, đồng thời tăng cholesterol tốt (HDL). Catechin trong trà giúp cải thiện lưu thông máu, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và huyết áp cao. Điều này đặc biệt có lợi cho những người có tiền sử bệnh tim mạch hoặc muốn phòng ngừa sớm.
Hàm lượng chất chống oxy hóa cao trong trà xanh tươi giúp ngăn chặn tác hại của tia UV, hạn chế hình thành nếp nhăn và đốm nâu. Polyphenol và vitamin C hỗ trợ sản sinh collagen, duy trì độ đàn hồi cho da. Nhiều người kết hợp uống trà xanh và dùng nước trà rửa mặt để tăng hiệu quả chăm sóc da tự nhiên.
Trà xanh tươi kích thích quá trình sinh nhiệt (thermogenesis) và tăng tốc độ oxy hóa chất béo. Caffeine và catechin hoạt động cùng nhau giúp cơ thể đốt cháy nhiều calo hơn ngay cả khi nghỉ ngơi. Uống trà xanh trước khi tập thể dục có thể tăng khả năng tiêu hao năng lượng, hỗ trợ mục tiêu giảm cân bền vững.
Sự kết hợp giữa caffeine và L theanine giúp não bộ duy trì trạng thái tỉnh táo mà không bị căng thẳng quá mức. Nghiên cứu trên tạp chí Psychopharmacology cho thấy uống trà xanh giúp cải thiện khả năng ghi nhớ ngắn hạn, tốc độ xử lý thông tin và giảm mệt mỏi tinh thần. Điều này đặc biệt hữu ích với học sinh, sinh viên và người làm việc trí óc.
Vitamin C, polyphenol và các khoáng chất trong trà xanh tươi giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh. Một số nghiên cứu cho thấy chiết xuất trà xanh có thể ức chế sự phát triển của một số loại vi khuẩn gây sâu răng, viêm họng và cúm mùa. Uống trà xanh tươi mỗi ngày là cách tự nhiên để nâng cao hàng rào bảo vệ cơ thể.
Trà xanh tươi chứa caffeine – một chất kích thích hệ thần kinh trung ương. Khi uống quá nhiều, đặc biệt là vào buổi tối, caffeine có thể gây mất ngủ, khó vào giấc, tim đập nhanh và cảm giác bồn chồn. Người nhạy cảm với caffeine hoặc có tiền sử rối loạn giấc ngủ nên giới hạn lượng trà uống mỗi ngày để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe tinh thần và tim mạch.
Các tannin và polyphenol trong trà xanh có thể liên kết với khoáng chất như sắt và canxi, làm giảm khả năng hấp thu của cơ thể. Uống trà xanh ngay sau bữa ăn giàu sắt hoặc canxi có thể làm giảm giá trị dinh dưỡng của bữa ăn. Để hạn chế tác động này, nên uống trà cách bữa ăn ít nhất 1–2 giờ.
Uống trà xanh tươi khi bụng đói có thể làm tăng tiết axit dạ dày, gây cảm giác cồn cào hoặc đau vùng thượng vị. Với người có bệnh dạ dày, việc uống trà đặc hoặc uống ngay sau khi thức dậy có thể khiến triệu chứng nặng hơn. Chọn trà loãng và uống kèm đồ ăn nhẹ là cách giúp giảm nguy cơ kích ứng.
Tiêu thụ quá nhiều catechin từ trà xanh, đặc biệt ở dạng đặc hoặc chiết xuất, có thể gây áp lực cho gan trong quá trình chuyển hóa. Một số nghiên cứu ghi nhận tình trạng men gan tăng ở người uống quá liều trà xanh đậm đặc kéo dài. Ngoài ra, lượng caffeine cao có thể làm tăng bài tiết nước tiểu, ảnh hưởng đến chức năng thận nếu không bổ sung đủ nước.
Trà xanh tươi là lựa chọn tốt cho người cần kiểm soát cân nặng và cải thiện trao đổi chất. Catechin và caffeine trong trà giúp thúc đẩy quá trình đốt mỡ và hỗ trợ điều hòa lượng đường huyết, đặc biệt hiệu quả khi kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh và vận động thường xuyên.
Caffeine và L theanine trong trà xanh mang lại sự tỉnh táo nhẹ nhàng, đồng thời giúp não bộ duy trì sự tập trung trong thời gian dài. Đây là thức uống lý tưởng cho học sinh, sinh viên, người làm việc trí óc hoặc cần duy trì sự minh mẫn mà không bị hồi hộp quá mức như khi uống cà phê.
Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú nên hạn chế uống trà xanh tươi vì caffeine và một số hợp chất trong trà có thể ảnh hưởng đến thai nhi hoặc bé qua sữa mẹ. Ngoài ra, việc uống quá nhiều trà xanh còn có thể làm giảm hấp thu axit folic – chất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi.
Người bị viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản hoặc hội chứng ruột kích thích cần thận trọng khi uống trà xanh, đặc biệt là trà đặc hoặc khi đói. Axit và caffeine trong trà có thể làm tăng tiết dịch vị, khiến triệu chứng khó chịu hơn. Nên chọn trà loãng, uống sau bữa ăn và theo dõi phản ứng của cơ thể.
Một chén trà xanh tươi mỗi ngày có thể là bí quyết để giữ gìn sức khỏe, miễn là bạn hiểu rõ cơ thể mình và áp dụng thói quen uống hợp lý. Khi đó, trà xanh không chỉ ngon miệng mà còn là “người bạn” đồng hành cho sức khỏe lâu dài.