Đổi mới để phát triển!
Nhiều người làm vườn thường cho rằng chỉ cần tưới phân gốc là đủ, tuy nhiên thực tế cho thấy cây trồng hấp thu phân bón qua lá nhanh gấp 10 lần so với rễ. Việc phun phân bón lá đúng cách không chỉ giúp cây phục hồi sinh trưởng nhanh chóng mà còn giảm thiểu lãng phí phân bón, hạn chế ô nhiễm môi trường. Nếu thực hiện sai cách, cây không những không hấp thu được dưỡng chất mà còn bị cháy lá, rụng hoa hoặc nhiễm bệnh do tồn dư ẩm lâu trên lá.
Phân bón lá thường chứa các vi chất như Bo, Kẽm, Sắt, Magie – những thành phần khó hấp thu qua rễ, nhưng lại dễ thẩm thấu qua khí khổng ở mặt lá. Nhờ đó, cây phục hồi sinh trưởng nhanh sau khi cắt tỉa, ra hoa đồng loạt hoặc vượt qua giai đoạn stress do hạn – úng – sâu bệnh. Tuy nhiên, nếu phun phân bón lá sai thời điểm, sai nồng độ hoặc kỹ thuật không phù hợp, hiệu quả sẽ gần như bằng không.
Việc hiểu rõ lý do và tác dụng sẽ giúp bạn chủ động lựa chọn thời điểm, loại phân và cách phun phù hợp với từng giai đoạn phát triển của cây. Đặc biệt với cây ăn trái, cây rau màu và hoa kiểng – kỹ thuật này đóng vai trò quyết định năng suất và chất lượng sản phẩm đầu ra.
Trước khi tiến hành phun phân bón lá đúng cách, bạn cần chuẩn bị kỹ về kiến thức, thiết bị và điều kiện thời tiết để đảm bảo hiệu quả tối đa. Việc chủ quan trong giai đoạn chuẩn bị có thể dẫn đến việc phun sai loại, gây cháy lá hoặc ảnh hưởng đến chu kỳ sinh trưởng của cây.
Việc chuẩn bị đầy đủ không chỉ đảm bảo an toàn mà còn giúp bạn tiết kiệm chi phí, tránh phun lại nhiều lần do hiệu quả kém. Đây là nền tảng để đi vào quy trình phun phân bón lá đúng cách ở phần tiếp theo.
Không ít người cho rằng chỉ cần pha phân đúng liều là đủ, nhưng trên thực tế, để phun phân bón lá đúng cách, bạn cần thực hiện theo trình tự khoa học từ chọn loại phân, pha chế, thời điểm phun đến kỹ thuật phun. Mỗi bước ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hấp thu dinh dưỡng và sức khỏe tổng thể của cây trồng.
Tùy theo giai đoạn sinh trưởng của cây mà chọn loại phân chứa các nguyên tố vi lượng, đa lượng hoặc chất điều hòa sinh trưởng. Cây ra hoa nên dùng phân có Boron và Kali, cây đang phục hồi thì ưu tiên Nito và Axit Amin. Phân dạng hòa tan hoàn toàn giúp tránh nghẹt béc phun, tăng hiệu quả bám dính.
Ưu tiên sản phẩm đã có chứng nhận hữu cơ hoặc đăng ký kiểm định, tránh hàng trôi nổi không rõ nguồn gốc.
Dùng nước sạch để pha, theo đúng hướng dẫn từ nhà sản xuất. Thường tỷ lệ phổ biến là 10–20 ml/lít nước, tùy vào nồng độ đậm đặc. Tuyệt đối không “tăng liều cho hiệu quả nhanh” – đây là lỗi gây cháy lá phổ biến nhất.
Mẹo: Pha thử trên 1 cây trước để xem phản ứng, đặc biệt với cây nhạy cảm hoặc lần đầu áp dụng sản phẩm mới.
Thời điểm tốt nhất là sáng sớm (6h–9h) hoặc chiều mát (16h–18h). Lúc này, khí khổng trên lá mở rộng, độ ẩm vừa đủ để dung dịch bám đều mà không bay hơi quá nhanh. Tránh phun lúc trời nắng gắt, gió to hoặc trước cơn mưa.
Cảnh báo: Phun khi nhiệt độ trên 32°C hoặc độ ẩm quá cao có thể khiến lá sốc nhiệt, rụng hoa, thậm chí ngừng sinh trưởng.
Giữ béc phun cách mặt lá 20–30 cm, phun nhẹ từ trên xuống và tập trung nhiều hơn vào mặt dưới lá – nơi có nhiều khí khổng hấp thu. Tránh phun tạo dòng chảy hoặc giọt lớn đọng lại – dễ gây cháy lá.
Dấu hiệu làm đúng: Mặt lá thấm ẩm đều, không đọng giọt nước lớn, không có dòng chảy.
Sau 1–2 ngày, quan sát màu lá, độ bóng, tốc độ bung chồi hoặc sự thay đổi sinh trưởng để đánh giá hiệu quả. Ghi chép loại phân, liều lượng, thời tiết, thời gian phun để có cơ sở điều chỉnh lần sau.
Với cây ăn quả, có thể so sánh độ đồng đều của trái non hoặc độ cứng vỏ quả để đánh giá hiệu quả hấp thu.
Dù là nông dân lâu năm hay người mới làm vườn, việc phun phân bón lá sai kỹ thuật vẫn thường xảy ra. Dưới đây là những sai lầm phổ biến nhất – và cách phòng tránh.
Dù kỹ thuật có vẻ đơn giản, nhưng để biết mình đã phun phân bón lá đúng cách hay chưa, bạn cần quan sát kỹ các phản ứng của cây và sự thay đổi sinh trưởng sau 1–3 ngày. Dưới đây là các dấu hiệu giúp bạn đánh giá nhanh độ hiệu quả.
Lưu ý: Cần ghi nhật ký theo dõi để đánh giá khách quan giữa các lần phun – từ đó rút kinh nghiệm cho lần sau.
Phối hợp phân bón lá với thuốc BVTV hoặc các chất kích thích khác có thể tiết kiệm thời gian, nhưng nếu làm sai cách, không chỉ mất tác dụng mà còn gây hại cây trồng. Dưới đây là 5 lỗi phổ biến cần tránh:
Mỗi loại phân bón có mức pH tối ưu riêng. Khi trộn với thuốc trừ sâu hoặc chất điều hòa sinh trưởng mà không kiểm tra pH, dễ gây kết tủa, mất hoạt tính. Nên dùng giấy quỳ đo pH trước khi phun.
Một số khoáng chất như Canxi, Sắt, Đồng dễ phản ứng với phân lân hoặc chất tạo chelate – tạo cặn trắng, gây nghẹt béc phun. Luôn thử pha trong cốc nhỏ trước khi pha lượng lớn.
Nguyên tắc vàng: Pha từng chất riêng, rồi trộn sau cùng. Nếu cho tất cả vào cùng lúc, một số thành phần dễ phản ứng ngay trong bình, làm giảm hiệu lực.
Việc “tổng hợp mọi loại vào một lần phun” là thói quen sai lầm. Mỗi hoạt chất có thời gian bán huỷ và tương tác riêng. Nếu muốn phối hợp, chỉ nên phối tối đa 2–3 loại đã được khuyến cáo tương thích.
Phân còn sót lại trong bình dễ phản ứng với thuốc mới hoặc làm sai pH dung dịch. Hãy rửa sạch bình và kiểm tra béc trước mỗi lần dùng – điều này đặc biệt quan trọng với những loại phân hữu cơ, dễ lên men hoặc kết tủa.
Khi được phun phân bón lá đúng cách, cây trồng sẽ phục hồi nhanh, ra hoa đều và cho năng suất vượt trội. Hãy nhớ tuân thủ đúng liều lượng, thời điểm và kỹ thuật phun để đạt hiệu quả tối ưu. Đừng quên theo dõi phản ứng của cây sau khi phun để điều chỉnh phù hợp. Nếu áp dụng đều đặn, đây sẽ là bí quyết giúp vườn cây của bạn phát triển bền vững và khỏe mạnh hơn mỗi mùa vụ.
Không. Phân bón lá chỉ bổ sung vi lượng và hỗ trợ tức thời. Phân gốc vẫn là nguồn dinh dưỡng chính cần thiết.
Không cần. Chỉ khi nồng độ quá cao hoặc phun nhầm vào thời điểm nắng gắt thì mới cần xả nhẹ bằng nước sạch.
Có thể, nhưng nên chọn thời điểm không mưa ít nhất 6 tiếng sau phun để phân không bị rửa trôi.
Nên, vì cây cảnh thường thiếu ánh sáng và rễ yếu – phun phân lá giúp phục hồi nhanh hơn.
Chỉ khi 2 sản phẩm được khuyến cáo phối hợp. Nên thử pha nhỏ trước để kiểm tra phản ứng hóa học.
Nên tưới sau ít nhất 6 tiếng để tránh trôi phân. Tốt nhất là phun lúc chiều và tưới vào sáng hôm sau.
