Đổi mới để phát triển!
Làm bè nuôi cá không chỉ đơn thuần là dựng một khung nổi trên mặt nước, mà còn là đầu tư cho sự sinh trưởng ổn định và an toàn cho đàn cá. Nếu bè vững chắc, cá ít chịu stress, giảm thiệt hại do trôi, rách lưới hoặc sạt lở; đồng thời giúp người nuôi tiết kiệm chi phí sửa chữa, giảm thiệt hại bão lũ. Ngược lại, bè yếu kém dễ dẫn đến cá chết, mất đàn, gây tổn thất lớn. Việc hiểu rõ mục tiêu – “bè đẹp, bền, an toàn” – giúp xác định đúng kỹ thuật và vật liệu phù hợp. Ngoài ra còn nâng cao năng suất, đảm bảo chất lượng cá để bán, tăng hiệu quả kinh tế trong dài hạn.
Trước khi làm bè, công tác chuẩn bị rất quan trọng để thực hiện đúng và hiệu quả.
(Switch from “Pain point” intro) Khi đã nắm chắc lợi ích và chuẩn bị đầy đủ vật liệu, bước quan trọng tiếp theo là thực hiện theo trình tự cụ thể để bé bè nhanh chóng hiện hữu, vận hành ổn định và an toàn.
Chọn tre hoặc ống HDPE làm khung chính. Cưa cắt theo kích thước phù hợp (thường 4 m × 4 m hoặc 4 m × 6 m). Buộc các thanh tre theo hình vuông hoặc hình chữ nhật với dây PP chịu mặn, mỗi nút buộc ít nhất 4 vòng, siết chặt không bị trượt. Dùng khóa inox hoặc chốt để gia cố, đảm bảo khung không rung trong gió, nước.
Mẹo xử lý: Luồn dây theo kỹ thuật “nút cột xương cá” để tăng độ chặt; kiểm tra bằng cách búng tay vào khung xem có độ vững.
Đặt phao (phuy hoặc xốp) đều dưới khung, cách nhau 1–1,2 m, buộc cố định với thép cột. Nếu dùng phao xốp, nên bọc polyester chống mài mòn. Cố định chắc sao cho khung nổi giữa nước, không nghiêng. Sau khi thả bè xuống, dùng thước kiểm kỹ mặt nước ngang khung để đảm bảo nước không ngập khung.
Mẹo: Phao nên để dư độ nổi 10–15 cm so với mực nước để tránh thời điểm nước dâng.
Treo lưới xuống phần khung, chừa 20–30 cm làm viền chì. Dùng dây thép nhỏ cố định mép trên, mép dưới thêm chì giữ lưới căng. Nối các mảnh lưới bằng cách đan chéo, tránh thưa; buộc chặt vào khung để cá không thoát ra ngoài. Thông thường nên tạo thêm phần lưới trong để dễ thu, kiểm tra cá.
Dùng dây PP dài 3–5 m, buộc từ 4 góc bè đến các cọc bê tông chìm hoặc đá tảng. Khoảng cách giữa cọc và bè phù hợp để bè có thể nổi nhẹ nhàng mà không chạm bờ. Đối với sông, cần ít nhất 2 neo hướng thượng và 2 hướng hạ lưu để chống trôi trong mùa nước lớn.
Cảnh báo: Nếu không neo đủ mạnh, bè dễ bị cuốn trôi hoặc nghiêng ảnh hưởng đến cá.
Sau khi hoàn thiện, thử ép mạnh khung để kiểm tra các khớp nối. Thả một số phao giả hoặc đá thử cân bằng, quan sát 24–48 giờ. Kiểm tra lưới xem có rách hở, khung có ổn định không. Nếu phát hiện sai sót cần tháo và xử lý ngay.
Chọn cá giống cùng kích cỡ, thả từ từ, xen giữa ngày để cá quen môi trường. Sau 3–5 ngày đầu, kiểm tra pH, oxy, thức ăn và vệ sinh lưới. Ghi chú nhật ký chăm sóc để phát hiện bất thường sớm.
Trong quá trình sử dụng, người nuôi dễ mắc phải sai sót khiến bè xuống cấp hoặc cá stress, đây là điểm phải lưu ý kỹ.
Cảnh báo an toàn: Không thả cá khi mực nước không đúng, môi trường nhiễm bẩn; không dùng tre chưa qua xử lý để tránh mối mọt, nấm làm hỏng nhanh.
Nếu bạn từng chứng kiến bè bị nước lớn cuốn trôi trong vài giờ, thì bước này rất đáng quan tâm.
Việc áp dụng đúng cách làm bè nuôi cá sẽ giúp mô hình nuôi trồng thủy sản của bạn bền vững, giảm thiểu rủi ro do môi trường và thời tiết. Hãy luôn kiểm tra kỹ lưỡng các yếu tố kỹ thuật, lựa chọn vật liệu phù hợp và không quên bảo trì định kỳ. Chúc bạn thành công với mô hình bè nuôi cá hiệu quả và an toàn.
Chiều cao khung bè thường 1,2–1,5 m để đảm bảo đủ không gian cho cá và tránh ngập khi nước dâng.
Nếu đã chuẩn bị sẵn vật liệu, quá trình lắp ráp bè trung bình mất khoảng 1–2 ngày.
Tại nhiều địa phương, cần đăng ký và kiểm tra chất lượng bè theo quy định về nuôi trồng thủy sản.
Quan sát bè bị nghiêng bất thường hoặc phao nổi thấp hơn bình thường là dấu hiệu phao đã thấm nước.
Có, mô hình aquaponics kết hợp nuôi cá và trồng rau trên bè đang được nhiều nơi áp dụng để tận dụng không gian và dinh dưỡng.
