Đổi mới để phát triển!
Trong xã hội hiện đại, nhịp sống hối hả dễ khiến nhiều người lơ là việc vun đắp hạnh phúc gia đình. Điều này đặc biệt đúng với những cặp đôi sau khi kết hôn hoặc có con nhỏ, khi mà áp lực tài chính, công việc, và trách nhiệm chồng chéo dễ khiến mối quan hệ rạn nứt. Chính vì thế, việc chủ động tìm kiếm và áp dụng cách giữ gìn hạnh phúc gia đình không chỉ giúp duy trì bầu không khí tích cực trong nhà, mà còn đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tinh thần của mỗi thành viên.
Theo báo cáo của Viện Gia đình Việt Nam năm 2024, tỷ lệ gia đình duy trì hạnh phúc trên 10 năm đạt 68% khi áp dụng các phương pháp duy trì chủ động như giao tiếp tích cực, chia sẻ cảm xúc và hoạt động chung. Ngược lại, những gia đình thiếu sự chăm sóc mối quan hệ thường dễ gặp xung đột âm ỉ, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ em và sự cân bằng tâm lý của người lớn.
Như vậy, giữ gìn hạnh phúc không chỉ là trách nhiệm mà còn là nghệ thuật sống, cần được học hỏi và thực hành thường xuyên.
Trước khi áp dụng các phương pháp cụ thể, mỗi người cần chuẩn bị một số yếu tố nền tảng để việc thực hành cách giữ gìn hạnh phúc gia đình đạt hiệu quả cao nhất. Dưới đây là những yếu tố then chốt:
Không chỉ đơn thuần là lời khuyên chung chung, việc thực hành cách giữ gìn hạnh phúc gia đình cần được triển khai theo từng bước rõ ràng. Dưới đây là quy trình gồm 6 bước dễ áp dụng:
Duy trì thói quen trò chuyện mỗi ngày giúp các thành viên hiểu nhau hơn. Hãy dành ít nhất 15–20 phút mỗi tối để chia sẻ công việc, cảm xúc, thay vì chỉ tập trung vào điện thoại hay tivi. Dấu hiệu làm đúng là không có khoảng lặng quá lâu giữa hai người.
Một cử chỉ đơn giản như nấu món ăn yêu thích, nhắc nhở uống thuốc, hay hỏi han khi ai đó gặp vấn đề đều là cách thể hiện tình cảm. Điều này giúp các thành viên cảm nhận được sự quan trọng của mình trong gia đình.
Các gia đình hạnh phúc thường có nguyên tắc rõ ràng về việc nhà, tài chính, thời gian riêng tư. Việc thống nhất từ đầu sẽ hạn chế tranh cãi. Ví dụ: phân công việc nhà theo tuần, hoặc quy định thời gian offline cùng nhau.
Khi có xung đột, điều quan trọng là giải quyết ngay khi vấn đề còn nhỏ, tránh để tích tụ. Sử dụng kỹ năng lắng nghe chủ động, tránh đổ lỗi hay chỉ trích nặng nề. Chuyên gia Gottman khuyến nghị phương pháp “4 câu hỏi” để tìm hiểu nguyên nhân thật sự.
Tổ chức các buổi ăn chung, picnic, xem phim gia đình ít nhất 1–2 lần mỗi tuần giúp tăng kết nối. Nghiên cứu tại Đại học Michigan chỉ ra: gia đình có 3 bữa ăn chung/tuần thường gắn kết hơn 18% so với nhóm không duy trì.
Theo thời gian, nhu cầu và mong muốn của mỗi thành viên sẽ thay đổi. Hãy thường xuyên trao đổi để cập nhật kỳ vọng, tránh giữ hình ảnh cũ kỹ về nhau gây thất vọng. Đây là bước then chốt giữ cho tình nghĩa gia đình luôn đậm sâu.
Dù đã cố gắng, nhiều người vẫn gặp phải những sai lầm phổ biến khiến nỗ lực giữ gìn hạnh phúc gia đình không đạt kết quả như mong đợi. Dưới đây là các lỗi điển hình cần chú ý:
Không phải lúc nào cũng dễ nhận ra một gia đình có thực sự hạnh phúc hay không. Tuy nhiên, những chuyên gia tâm lý gia đình đã tổng kết một số dấu hiệu phổ biến giúp kiểm tra kết quả khi áp dụng cách giữ gìn hạnh phúc gia đình.
Theo nghiên cứu của Đại học Harvard (2024), các dấu hiệu dưới đây xuất hiện đồng thời ở hơn 70% gia đình có mức độ hài lòng cao:
Ngay cả khi đã duy trì sự ổn định, vẫn luôn có những cách để gia đình trở nên gắn kết và hạnh phúc hơn. Dưới đây là 5 phương pháp dễ áp dụng nhưng hiệu quả cao:
Luôn dành thời gian nhất định trong tuần chỉ dành cho các thành viên trong nhà. Có thể là “Family Day” vào cuối tuần hoặc khung giờ mỗi tối không điện thoại, chỉ trò chuyện hoặc chơi trò chơi.
Đừng tiếc lời khen với những việc nhỏ nhất: từ bữa cơm ngon, đến hành động dễ thương của con. Khen ngợi giúp tạo động lực và cảm giác được công nhận.
Tổ chức buổi họp gia đình định kỳ để mỗi người chia sẻ mục tiêu, ước mơ, giúp mọi người hiểu rõ nhau hơn và hỗ trợ nhau đạt được điều đó.
Tham gia các lớp học chung như yoga, nấu ăn, kỹ năng sống. Điều này không chỉ tạo kỷ niệm mà còn là cơ hội giao tiếp tích cực ngoài phạm vi quen thuộc.
Duy trì truyền thống gia đình như món ăn ngày lễ, cách chào hỏi buổi sáng, câu nói yêu thương trước khi đi ngủ… sẽ giúp các thành viên cảm thấy thân thuộc và gắn bó hơn.
Việc thực hành các cách giữ gìn hạnh phúc gia đình không chỉ giúp các thành viên thêm gắn bó mà còn tạo dựng môi trường tích cực cho thế hệ sau. Duy trì giao tiếp, chia sẻ, và thấu hiểu là chìa khóa cốt lõi để mỗi tổ ấm luôn tràn đầy yêu thương. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ nhất ngay hôm nay để xây dựng gia đình vững bền theo thời gian.
Nên. Checklist giúp nhắc nhở những việc cần làm định kỳ như giao tiếp, tổ chức hoạt động chung, giải quyết mâu thuẫn kịp thời.
Hãy duy trì thói quen trò chuyện ngắn mỗi ngày, dù chỉ 5–10 phút cũng giúp kết nối cảm xúc.
Nấu ăn cùng nhau, làm thủ công, chơi boardgame là những hoạt động đơn giản nhưng rất hiệu quả.
Lý tưởng là trong vòng 24–72 giờ, tránh để cảm xúc tiêu cực kéo dài và tích tụ.
Thói quen im lặng khi có chuyện buồn, sử dụng điện thoại quá nhiều, hoặc phê phán lẫn nhau quá mức đều dễ ảnh hưởng đến không khí chung.
